Birçok çocuk gibi 2,5 yaşındaki yeğenim de kitap okumaya bayılıyor; özellikle de uyumadan önce. Ben de ona kitap okurken fırsatlardan yararlanmayı ihmal etmiyorum. Ona alternatif düşünme, hayal etme, dikkatini odaklama vb. bir çok beceriyi kitaplarla beraber öğretmeye çalışıyorum. Kullandığım bazı basit teknikleri de sizlerle paylaşmak istedim.
Birçok çocuk gibi 2,5 yaşındaki yeğenim de kitap okumaya bayılıyor; özellikle de uyumadan önce. Ben de ona kitap okurken fırsatlardan yararlanmayı ihmal etmiyorum. Ona alternatif düşünme, hayal etme, dikkatini odaklama vb. bir çok beceriyi kitaplarla beraber öğretmeye çalışıyorum. Kullandığım bazı basit teknikleri de sizlerle paylaşmak istedim.
Henüz okuma öğrenmemiş küçük yaştaki çocuklar, çoğunlukla biz hikayeyi okumayı bitirmeden diğer sayfaya geçmek isterler; çünkü asıl ilgilerini çeken resimlerdir. Ben de yeğenimin dikkatinin dağıldığını hissettiğim anda ondan resimdeki ufak bir ayrıntıyı bulup bana göstermesini veya saymayı bildiği kadar olan bir nesne varsa saymasını istiyorum. Örneğin; Sihirli Yolculuk’taki Zebra hikayesinde “Kaç tane giysi var haydi sayalım!” veya okyanus hikayesinde “Aaa! Deniz yıldızı nerede gösterir misin?” diye soruyorum. (Ne kadar çok vurgu, mimik kullanırsanız çocukların dikkatini o kadar uzun süre kitapta tutabilirsiniz).
Kitabın resimlerinde durup, sayfayı okumaya başlamadan önce “Bana bu resmi anlatır mısın? Burada neler oluyor?” diye sorarak çocuğunuzun görsel dikkatini ve sözel ifade etme gücünü geliştirebilirsiniz. Başlarda belki resim hakkında bir cümle söyleyeceklerdir; ama zamanla bu becerilerinin nasıl geliştiğini görmek sizi de şaşırtacaktır. İlk başlarda onların anlatımlarını detaylandırarak yardımcı olabilirsiniz.
Kitabı okurken çocuğunuzun bilmediğini düşündüğünüz kelimelerde durup “Sence bu ne demek?” diye sorarak, onun anlam çıkarmaya çalışmasını sağlayabilirsiniz. Eğer kelimenin anlamını tahmin edebildiyse bir “Bravo!” veya “Çak bakalım!” ile olumlu pekiştirmeniz çocuğunuzu da neşelendirecektir. Eğer tahmini doğru değilse de “Acaba …. anlamına geliyor olabilir mi?” diye beraberce gerçek anlamını konuşabilirsiniz. Ancak unutmamanız gereken bir nokta, bilmediği her kelimenin üstünde durarak onu kitaptan çok uzaklaştırmamak gerekiyor. Eğitim ile eğlence arasındaki dengeyi iyi sağlayalım.
Hem yeğenime kitap okurken hem de çocuklarla çalışırken en çok kullandığım tekniklerden biri de akıl yürütmedir. Eğer çocuk hikayeyi ilk defa duyuyorsa çözüm üretmesi, hayal etmesi gereken bir noktada durarak “Sence karakterimiz şimdi ne yapabilir?” veya “Sence bundan sona ne olacak?” diye sorarım. Böylece akıl yürütme, empati ve hayal gücü becerileri gelişecektir. İlk seferde cevap alamamanız çok normal. Bu tarz düşünmeye çocuğun da alışması için birkaç örnek vermek gerekecektir. Ayrıca ucu açık sorulara verilen alternatif cevaplar, çocuğunuzun daha esnek düşünmesine yardımcı olacaktır.
Her çocuğun bilmesi gereken kavramlar yaşına göre tabi ki farklılık gösterir. Becerilerine uygun olduğunu düşündüğünüz kavramları aralarda durup sorabilirsiniz. Bunlar sayı, renk, büyük-küçük, kız-erkek, şekil, aynı-farklı vb. bir çok kavram olabilir. Örneğin, bir resimde kuşlar varsa “Göster bakalım hangileri gökyüzünde?” diye sorup, kuşları gösterdikte sonra da “Peki gökyüzünde başka neler olabilir?” diye sorarak alternatif cevapları sıralayabilirsiniz.
Tabi ki yeğenim daha küçük olduğu için hikayenin içindeki soyut, manevi konuları anlamakta zorluk yaşayabiliyor; ancak küçük yaştaki çocuklara da bunlar anlatılabilir. Yaşı biraz daha büyük olanları ise sorular ile yönlendirebiliriz. Örneğin; Sihirli Yolculuk’ta “Karakterimiz gökkuşağı ile olan karşılaşmasından ne öğrendi?” diye sorulabilir.
Tabi ki siz kitabı okurken çocuklarınızın da size soruları olacaktır. Daha önce sorduğu bir soru bile olsa sorularını göz ardı etmeyin ve sabırla cevaplayın. Eğlenceli okuma saatleri dilerim.
